Τι (δεν) λέει για το ’21 η τηλεόραση

Εννιά παρατηρήσεις πάνω στο νέο ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ: “Καταστροφές και Θρίαμβοι”, ακολουθώντας τον ειρμό του πρώτου επεισοδίου.

Γράφει ο Ηλίας Ταΰγετος Μελετόπουλος.

Παρατήρηση1 Πρώτη
Ο Ιμπραήμ ποτέ δεν κατέστειλε την επανάσταση. Απέτυχε να καταλάβει το Ναύπλιο και την Μάνη (ηττήθηκε επανειλημμένα), απέτυχε να κάνει τους Έλληνες να προσκυνήσουν και παγιδεύτηκε σε στρατηγικό αδιέξοδο στην, δυσανάλογα μικρή για τον όγκο του στρατεύματός του, Πελοπόννησο.

Σημείωση: Πουθενά δεν αναφέρεται ότι ο Μοχάμεντ Άλυ και ο γιυός του Ιμπραήμ Πασά ήταν ηγεμόνες του πανίσχυρου ημιαυτόνομου κράτους της Αιγύπτου. Οι Οθωμανικές δυνάμεις είχαν συντριβεί πλήρως σε ξηρά και θάλασσα και ο Σουλτάνος ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΕ να ζητήσει την βοήθεια τρίτου κράτους για να καταστείλει την Ελληνική Επανάσταση.

Παρατήρηση2 Δεύτερη
Προ της Εθνεγερσίας, σε όλη την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, καταγράφονται τουλάχιστον 30 όμοιες, πανελλαδικής εμβέλειας επαναστάσεις με αμιγώς εθνικά χαρακτηριστικά. Η συντριπτική πλειοψηφία των επαναστατών ήταν αναλφάβητοι και χωρίς γνώση των τεκταινομένων στο εξωτερικό. Ο Κολοκοτρώνης εκφράζει στα απομνημονεύματα του την ανησυχία “μη μας περάσουν για Καρμπονάρους”.

Πώς τότε το ’21 οφείλεται σε αόριστες φιλελεύθερες ιδέες του Διαφωτισμού;

Παρατήρηση3 Τρίτη
Το κρυφό σχολειό ήταν αποδεδειγμένα θεσμός των τοπικών κοινοτήτων να εξασφαλίζουν την παιδεία σε περιόδους διωγμών από τις οθωμανικές αρχές. Η παιδεία βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια της εκκλησίας. Ο ίδιος ο Ευγένιος Βούλγαρης ήταν ιερωμένος!

Παρατήρηση5 Τέταρτη
Το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας περιελάμβανε χτύπημα σε τρία σημεία, ταυτόχρονα: Βλαχία, Κωνσταντινούπολη, Πελοπόννησος. Απέτυχε στα δύο πρώτα, πέτυχε στο τρίτο.

Παρατήρηση5 Πέμπτη
Α. Χατζής: “Αυτούς όλους τους ενώνει μόνο το ότι είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι τίποτα άλλο.”

Ερώτηση: Τότε γιατί αυτοαποκαλούνται και αυτοπροσδιορίζονται ως Ρωμιοί και Έλληνες; Γιατί δεν επαναστατούν μαζί τους οι Βούλγαροι ή οι Σέρβοι που είναι επίσης Ορθόδοξοι;

Παρατήρηση6 Έκτη
Το Ναβαρίνο δεν οδήγησε στην Συνθήκη του Λονδίνου. Χρειάστηκε ένας χρόνος παραμονής του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, εκκαθαριστική επιχείρηση του Γάλλου στρατηγού Μαιζών και ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος του 1828-1830 για να αποδεχτεί τελικά ο Σουλτάνος την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Το Ναυαρίνο έγινε από τους Άγγλους για να ελεγχθεί η ανερχόμενη Αίγυπτος, δηλαδή το Σουέζ, δηλαδή η γρηγορότερη οδός προς την Ινδοκίνα. Το Ελληνικό κράτος ιδρύθηκε στα πλαίσια του ευρύτερου γεωπολιτικού παιχνιδιού.

Παρατήρηση7 Έβδομη
Δίδεται έμφαση στον Μαυροκορδάτο, στους εμπόρους τους λογίους κλπ. Πουθενά δεν αναφέρεται η κρίσιμη διπλωματική συμβολή του Καποδίστρια και η καθοριστική στρατηγική ιδιοφυΐα του Κολοκοτρώνη.

Παρατήρηση8 Όγδοη
Ο Μπίτον αναφέρει κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον και ρηξικέλευθο: ότι η Ελλάδα υπό τον Κολοκοτρώνη θα μπορούσε να έχει κερδίσει την ανεξαρτησία της μόνη της, αλλά ο αντίκτυπος της Επανάστασης δεν θα ήταν ο ίδιος, σε διεθνές επίπεδο. Ουσιαστικά λέει ότι η Ελληνική Επανάσταση επιτάχυνε την διαδικασία επίλυσης του Ανατολικού Ζητήματος από τις Μεγάλες Δυνάμεις.

Παρατήρηση9 Ένατη
Οι Έλληνες έχουν κοινή εθνική συνείδηση ήδη από τον 13ο αιώνα μετά την πρώτη Άλωση της Πόλης. Ο Κολοκοτρώνης εννοεί, πολύ απλά, ότι το ’21, ενωθήκαμε ξανά, για τον κοινό σκοπό, την Λευτεριά.

…………………………………..

Υποσημείωση

Η τακτική επανάληψη λέξεων όπως ήττα, καταστροφή, εξέγερση, εξωστρέφεια επιχειρεί να συσκοτίσει το υπέρλαμπρο φως της ηρωικότερης στιγμής στην σύγχρονη ελληνική ιστορία. Της στιγμής εκείνης, όπου μερικές δεκάδες φτωχοί, αλλά περήφανοι ραγιάδες, νίκησαν μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες όλων των εποχών. Και έγιναν ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ.

……………………………….

Ενδεικτικές Πηγές:

1821: O Μωχάμετ Άλυ και ο μύθος ότι ο Ιμπραήμ κατέστειλε την Επανάσταση. https://www.news247.gr/history/1821-o-mochamet-aly-kai-o-mythos-oti-o-impraim-katesteile-tin-epanastasi.9132426.html . Accessed 7 Jan. 2022.

“Κατάλογος ελληνικών εξεγέρσεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (1453-1830).” Βικιπαίδεια, 6 Nov. 2021. Wikipedia, https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CE%BE%CE%B5%CE%B3%CE%AD%CF%81%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_(1453-1830)&oldid=9123575.

Φωτάκος, ”Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως”, εκδ. Π. Δ. Σακελλαρίου, Αθήνα, 1858

“Οι Πηγές Για Το Κρυφό Σχολείο 1460-1913!” Κρυφό Σχολειό, 2 Apr. 2021, https://www.kryfosxoleio.com/post/537 .

Σκαπινάκης, Θεόδωρος Ορέστης. “Ποιό ήταν το πραγματικό σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας.” Αντίβαρο, 23 Sept. 2014, https://www.antibaro.gr/article/11316.

“Το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας να πυρπολήσει την Κωνσταντινούπολη και να καταλάβει την πρωτεύουσα των Τούρκων. Πως οδήγησε στον απαγχονισμό του Πατριάρχη και βοήθησε στην Επανάσταση.” ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, 11 Nov. 2020, https://www.mixanitouxronou.gr/1821-enantia-se-froyria-kai-teichi-toy-giorgoy-margariti-ekdoseis-dioptra/.

Καραμπελιάς, Γεώργιος. «1204-1922, Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, 2015

Γλύκατζη-Αρβελέρ, Ελένη. «Πόσο Ελληνικό Είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες;» Gutenberg, 2016

Μελετόπουλος, Μελέτης. “Η παρερμηνεία της ναυμαχίας του Ναυαρίνου.” in.gr, 20 Oct. 2021, https://www.in.gr/2021/10/20/apopsi/parermineia-tis-naymaxias-tou-nayarinou/.

Ψηφιακό Αρχείο Ιωάννη Καποδίστρια. https://kapodistrias.digitalarchive.gr/aik.php . Accessed 8 Jan. 2022.

Ρηγόπουλος, Θεόδωρος, ”Απομνημονεύματα από των αρχών της Επαναστάσεως μέχρι του έτους 1881”,επιμέλεια Αθ. Φωτόπουλος, εκδ. Λαβύρινθος, Αθήνα, 2021

Driault, Edouard, ”To Ανατολικό Ζήτημα από τις αρχές του έως τη Συνθήκη των Σεβρών” (δίτομο), εκδ. Κάτοπτρο-Ιστορητής, Αθήνα, 1997

……………………………

Υποδειγματική πηγή, η σειρά ντοκιμαντέρ του MEGA με θέμα το ’21:

“’21 Η Επανάσταση των Ελλήνων.” MEGA TV, 10 Mar. 2021, https://www.megatv.com/ekpompes/295096/21-i-epanastasi-ton-ellinon/.

antibaro.gr