Ἀνατροπὴ τῆς κοσμικῆς νοοτροπίας

Ἀνατροπὴ τῆς κοσμικῆς νοοτροπίας

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Στὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας συχνὰ βλέπουμε ἀνατροπὲς τῆς κοσμικῆς νοοτροπίας, ποὺ παραδόξως ἐμφανίζεται καὶ στὰ μέλη της. Δὲν ἰσχύουν πάντα αὐτὰ ποὺ ἰσχύουν στὴν κοινωνία καὶ στηρίζονται στὴ νομοθεσία τῶν πολιτικῶν, ἡ ὁποία ὑπηρετεῖ σκοπιμότητες καὶ συμφέροντα. Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε τὴν παραβολὴ τῶν ἐργατῶν τοῦ ἀμπελώνα, ὅπου ὁ ἰδιοκτήτης ἔδωσε στοὺς ἐργάτες τὸ συμφωνημένο δηνάριο, χωρίς νὰ ὑπολογίζει τὶς ὧρες ἐργασίας τοῦ καθενός. Ὅ,τι ἔδωσε στοὺς πρώτους ποὺ πῆγαν πρωὶ- πρωὶ στὸ ἀμπέλι, τὸ ἴδιο ἔδωσε καὶ στοὺς ἐργάτες ποὺ πῆγαν στὶς ἐννιά, στὶς δώδεκα καὶ στὶς πέντε τὸ ἀπόγευμα. Γνώριζε ὁ ἰδιοκτήτης ὅτι οἱ πρῶτοι ἦταν χαλαροὶ καὶ ἀμελεῖς, ἐνῷ οἱ τελευταῖοι ἔδειξαν περισσότερη προθυμία γιὰ δουλειά.

Ἔχουμε πολλὰ παρόμοια παραδείγματα στὴν Ἐκκλησία. Βλέπουμε Μητροπολίτες ποὺ ἐπὶ δεκαετίες «ποιμαίνουν» τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀδράνεια, τὴν ἀδιαφορία, τὴν ἀπροθυμία καὶ τὴν ἀπαραίτητη ὑποκρισία! Τὰ πολλὰ ἐγκώμια τοὺς ἔχουν νεκρώσει, τὰ ὅποια ὁράματα ἔσβησαν, ὁ ἀρχικὸς ζῆλος ἀτόνησε καὶ χάθηκε καὶ ἔμειναν μόνο τὰ λαμπρὰ ἄμφια, τὸ δεσποτικὸ ὕφος καὶ οἱ ἐμφανίσεις στὶς πανηγύρεις καὶ τὶς ἐθνικὲς ἐπετείους. Σ’ αὐτοὺς ταιριάζει ἡ ρήση ὅτι οἱ πρῶτοι ἔγιναν ἔσχατοι, γιατί δὲν ἀξιοποίησαν τὴν κλήση τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν βάδισαν τὴν πνευματικὴ ὁδὸ, γιὰ νὰ γίνουν ἐκλεκτοί.

Πιὸ συχνὸ εἶναι τὸ φαινόμενο στὴν ἱερατικὴ οἰκογένεια. Πληθώρα οἱ κλητοί, ἐλάχιστοι οἱ ἐκλεκτοί. Εἶναι ἐπαγγελματίες λειτουργοί τοῦ Ὑψίστου. Γι’ αὐτὸ σέρνονται καὶ δὲν πετοῦν. Εἶναι ἄνθρωποι τῆς καθημερινότητας, δίχως πνευματικὰ βιώματα, δίχως προσευχὴ καὶ κατάνυξη, παρόλες τὶς προτροπὲς πρὸς τὸ λαὸ νὰ «δεηθοῦν τοῦ Κυρίου», νὰ ζητήσουν τὸ ἔλεός του.

Οἱ Μητροπολίτες καὶ οἱ ἱερεῖς ποὺ ἀναφέραμε δὲν ἀξίζουν καμιᾶς ἀμοιβῆς. Τὸ δηνάριο εἶναι πολὺ γι’ αὐτούς. Καὶ ὅμως ἔχουν ἀπαιτήσεις, δραστηριοποιοῦνται πρὸς ἴδιον ὄφελος καὶ διαχειρίζονται αὐθαιρέτως τὰ δηνάρια τῆς Ἐκκλησίας! Ποῦ νὰ βρεῖς ἄκρη; Πῶς νὰ δράσεις, γιὰ νὰ σταματήσει τὸ κακό; Δὲν νομίζω ὅτι μπορεῖ ἀνθρώπινο χέρι νὰ διορθώσει κάτι. Ὅμως δὲν πρέπει νὰ ἀπελπιζόμαστε, γιατί τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ παρεμβαίνει συχνὰ καὶ χρησιμοποιεῖ τοὺς ἔσχατους μὲ ἁρμοδιότητα τῶν πρώτων καὶ παραθεωρεῖ τοὺς κλητοὺς ἀναθέτοντας ἔργο πνευματικὸ στοὺς ἐκλεκτοὺς κι ἂς εἶναι λίγοι καὶ δυσεύρετοι.

Πολλοὶ χριστιανοὶ ἐνοχλοῦνται, ὅταν γίνεται λόγος γιὰ τὰ κακῶς κείμενα τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐπιλέγουν τὴ σιωπὴ καὶ τὴν ἀνοχή, ἐνῷ μέσα τους βρίσκονται σὲ ἀναβρασμό. Ξεχνοῦν ὅτι ὁ Χριστὸς τὰ φοβερὰ «οὐαὶ» τὰ εἶπε γιὰ τοὺς γραμματεῖς, τοὺς Φαρισαίους καὶ τοὺς ὑπεύθυνους τῆς συναγωγῆς, θέτοντας πολλὲς φορὲς σὲ κίνδυνο τὴ ζωή του. Ποτὲ δὲν εἶχε συμβιβαστεῖ μὲ τὸ κρυμμένο ἄθλιο ἦθος τους καὶ ποτὲ δὲν εἶχε δεχτεῖ τὴν ὑποκριτική τους συμπεριφορά. Τοὺς ἔλεγχε δημοσίως, περιέγραφε τὰ φοβερὰ πάθη τους καὶ φανέρωνε στοὺς ἀνθρώπους τὸ ὀλέθριο ἔργο τους.

Εἶναι καθῆκον κάθε χριστιανοῦ νὰ ἀνησυχεῖ γιὰ τὰ ἀπαράδεκτα καὶ σκανδαλώδη ποὺ κατὰ καιροὺς ἐμφανίζονται στὴν Ἐκκλησία καὶ μὲ διάκριση νὰ ἐλέγχει καὶ νὰ διαμαρτύρεται. Ἐδῶ πρέπει νὰ διευκρινίσουμε ὅτι, ὅταν ἐλέγχουμε, δὲν καταδικάζουμε τὰ πρόσωπα, ἀλλὰ τὶς πράξεις τους ποὺ ἔρχονται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ μακάρι κάποτε νὰ μετανοήσουν καὶ νὰ σταματήσει ἡ ἄθλια συμπεριφορά τους. Μερικοὶ ὑποστηρίζουν μὲ ἀφέλεια ὅτι ὁ ἔλεγχος τῆς σκανδαλώδους συμπεριφορᾶς εἶναι ἕνα νέο σκάνδαλο! Ὄχι. Πρόκειται γιὰ πλάνη καὶ ἂς ὑποστηρίζουν αὐτὴ τὴν ἄποψη διάφοροι πνευματικοί, ποὺ ἀρέσκονται στὴν ἀκύμαντη καλοπέρασή τους καὶ στὴν καλὴ φήμη ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει. Ἡ ἀδράνεια προφανῶς γιὰ τὰ κακῶς κείμενα δὲν εἶναι θεοφιλής. Εἶναι κατακριτέα.

Εἶναι χρήσιμο νὰ ξαναθυμηθοῦμε τὰ ὅσα ἔλεγε ὁ Χριστὸς στοὺς γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους γιὰ τὴν ἀπαράδεκτη συμπεριφορά τους καὶ τὴν προκλητικὴ ὑποκρισία τους. Τοὺς μιλοῦσε μὲ παρρησία καὶ τὸν ἄκουγε καὶ ὁ λαὸς ποὺ ἦταν θῦμα τους, ἀλλὰ δύσκολα μποροῦσε νὰ ἀντιδράσει. Τοὺς ἔλεγε ὅτι διδάσκουν τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ οἱ ἴδιοι δὲν τὰ τηροῦν. Φορτώνουν στοὺς ἄλλους βαριὰ φορτία, ἐνῷ οἱ ἴδιοι δὲν κινοῦν οὔτε τὸ δάκτυλό τους. Τὰ ἔργα τους εἶναι πρὸς τὸ θεαθῆναι. Ἀγαποῦν τὴν πρωτοκαθεδρία. Ἀρέσκονται στοὺς δημόσιους ἀσπασμοὺς καὶ ἐπιδιώκουν τὴν προβολή. Θέλουν νὰ τοὺς προσφωνοῦν διδασκάλους καὶ πατέρες (Ματθ. κγ΄ 3-7). Ἀναφερόμενος ἐπίσης ὁ Χριστὸς στὴν ὑποκρισία τους χρησιμοποιεῖ δύο ἐκφραστικὲς καὶ συνάμα ἀποκαλυπτικὲς παρομοιώσεις: «Ἀλίμονό σας, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριτές, γιατί καθαρίζετε τὸ ἐξωτερικό τοῦ ποτηριοῦ καὶ τοῦ πιάτου, τὸ περιεχόμενό τους ὅμως προέρχεται ἀπὸ ἁρπαγὴ καὶ ἀδικία. Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισε πρῶτα τὸ ἐσωτερικό τοῦ ποτηριοῦ καὶ τοῦ πιάτου, γιὰ νὰ ἔχει ἀξία καὶ ἡ ἐξωτερική τους καθαρότητα. Ἀλίμονό σας, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριτές, γιατί μοιάζετε μὲ τάφους ἀσβεστωμένους, ποὺ ἐξωτερικὰ φαίνονται ὡραῖοι, ἐσωτερικὰ ὅμως εἶναι γεμᾶτοι κόκκαλα νεκρῶν καὶ κάθε λογῆς ἀκαθαρσία. Ἔτσι κι ἐσεῖς, ἐξωτερικὰ φαίνεστε εὐσεβεῖς στοὺς ἀνθρώπους, κι ἐσωτερικὰ εἶστε γεμᾶτοι ὑποκρισία καὶ ἀνομία» (Ματθ. κγ΄ 25-28). Καὶ συνεχίζει ὁ Χριστὸς τὸν δριμὺ ἔλεγχο λέγοντάς τους ὅτι κατατρώγουν τὰ σπίτια καὶ τὶς περιουσίες τῶν χηρῶν, ἔχουν διεστραμμένη διδασκαλία ποὺ ὁδηγεῖ στὸν ἀποκλεισμὸ ἀπὸ τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, καλλιεργοῦν τὸν φανατισμὸ στοὺς ὀπαδούς τους, προσκολλῶνται στὰ δευτερεύοντα καὶ ἀδιαφοροῦν γιὰ τὰ οὐσιώδη (Ματθ. κγ΄ 23). Τοὺς ἀποκαλεῖ ἀκόμα τυφλοὺς ὁδηγούς, ποὺ περνᾶνε ἀπὸ τὸ στραγγιστήρι τὸ κουνούπι καὶ καταπίνουν ὁλόκληρη καμήλα (Ματθ. κγ΄ 24).

Οἱ κληρικοὶ καὶ οἱ συνειδητοὶ χριστιανοὶ πρέπει νὰ ἀρνοῦνται κάθε ὁμοιότητα μὲ τοὺς γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους, νὰ διατηροῦν τὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ νὰ ἐλέγχουν καθέναν ποὺ ἀμβλύνει τὸ ὀρθόδοξο ἦθος.

Ορθόδοξος Τύπος