Η θέση τού σώματος στον Χριστιανισμό και η σημάσια της άσκησης

Η θέση τού σώματος στον Χριστιανισμό και η σημάσια της άσκησης

Ευάγγελος Θ.

Πολλοί έχουν την άποψη ότι ο Χριστιανισμός είναι κατά του σώματος και είναι μόνο υπέρ της ψυχής. Στα αρχαία Ελλάδα πράγματι υπήρχε αυτή η άποψη με τον Πλάτωνα να υποστηρίζει ότι η ψυχή ασθενεί συχνά λόγω του σώματος ενώ κάτι ανάλογο υποστηρίζει και ο μαθητής του Αριστοτέλης λέγοντας ότι το σώμα είναι η φυλακή της ψυχής. Ανάλογη άποψη υπήρχε και την περίοδο του Μεσαίωνα όπου το σώμα δεν ήταν υψηλά σε εκτίμηση. Παρόλα αυτά όμως ο Χριστιανισμός αλλάζει αυτήν την άποψη. Κατά την δημιουργία των πάντων ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται «καλὰ λίαν» (Γεν. 1, 31). Το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος ο Υιός και Λόγος τού Θεού γίνεται άνθρωπος «Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο» (Ιω. 1, 14) και ζει σαν φυσιολογικός άνθρωπος όπου έχει όλες τις ανθρώπινες ανάγκες: ύπνος «ἀφύπνωσε» (Λουκ. 8, 23), δειπνούσε «καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν.» (Λουκ. 24, 43) και διψούσε «διψῶ.» (Ιω. 19, 28). Ακόμα και στους μαθητές Του έδωσε την δυνατότητα να θεραπεύουν σωματικές και ψυχικές ασθένειες «Καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν.» (Ματθ. 10, 1). Ιδιαίτερη μνεία κάνει ο Απόστολος Παύλος που χαρακτηρίζει το σώμα ναό τού Αγίου Πνεύματος «τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν» (Ά Κορ. 6, 19).

Παρόλα αυτά όμως το σώμα δεν πρέπει να ωραιοποιείται και να δίνεται πλήρης έμφαση σε αυτό. Για τις συνέπειες αυτές μιλά και ο απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς Ρωμαίους «οἵτινες μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα» (Ρωμ. 1, 25). Γι’ αυτό λοιπόν προτείνεται από την Εκκλησία η άσκηση. Η άσκηση βέβαια δεν είναι κάτι ξένο στον Χριστιανισμό. Ο Ίδιος ο Κύριος έχει ασκηθεί «καὶ νηστεύσας ἡμέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασε.» (Ματθ. 4, 2), ο Ιωάννης ο Βαπτιστής «Αὐτὸς δὲ ὁ Ἰωάννης εἶχε τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, ἡ δὲ τροφὴ αὐτοῦ ἦν ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριον.» (Ματθ. 3, 4) ενώ η Εκκλησία τιμά όλους όσους έζησαν ασκητικά «Τῷ Σαββάτῳ τῆς Τυρινῆς, μνείαν ἐπιτελοῦμεν πάντων τῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων ἁγίων Ἀνδρῶν τε καὶ Γυναικῶν.» (βλ. Συναξάρι Σαββάτου Τυρινής). Η άσκηση έχει πολλές μορφές όπως η εγκράτεια, νηστεία, αγρυπνία, γονυκλισία...Αυτό γίνεται γιατί ο Θεός θέλει καθαρό το σώμα από την αμαρτία «τοῦτο γινώσκοντες, ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας, τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ·» (Ρωμ, 6, 6).

Έτσι λοιπόν σε μια υλιστική εποχή που ζούμε όπου το σώμα μας έχει την απόλυτη προτεραιότητα για εμάς,  η άσκηση είναι ένα μετρό για να ξαναβρούμε τον σωστό δρόμο και να συνταχθούμε με τον Θεό. Αυτό βέβαια προϋποθέτει  να υπάρχει και ταπείνωση «ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.» (Λουκ. 18, 14).