Οἱ νόμοι ὡς ἱστός ἀράχνης

Οἱ νόμοι ὡς ἱστός ἀράχνης

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Κάθε ὀργανωμένη κοινωνία πρέπει νά διέπεται ἀπό ἄρτια νομοθεσία, ἡ ὁποία καταρτίζεται ἀπό τό νομοθετικό σῶμα, δηλαδή τό Κοινοβούλιο-Βουλή. Ἡ ὕπαρξη δικαίων νόμων εἶναι ἡ βάση μιᾶς εὐνομούμενης πολιτείας.

Ὅμως, δυστυχῶς, πολλές φορές οἱ νόμοι λειτουργοῦν ὡς ἱστός τῆς ἀράχνης. Ἱστός τῆς ἀράχνης εἶναι τό λεπτό δίχτυ πού κατασκευάζει τό μικρό αὐτό ἔντομο γιά φωλιά καί μέ τόν ὁποῖο παγιδεύει τήν λεία του (Μπαμπινιώτης). Πῶς, ὅμως, οἱ νόμοι μιᾶς Πολιτείας λειτουργοῦν ὡς ἱστός τῆς ἀράχνης; Μέ ποιά ἔννοια ἐννοεῖται αὐτό;

Ἡ ἱστορία ἀποδίδει τήν συσχέτιση τῶν νόμων μέ τόν ἱστό τῆς ἀράχνης, στόν Ἀνάχαρση (6ος αἰώνας π.Χ.), ἕναν Σκύθη φιλόσοφο, ὁ ὁποῖος ὑποστήριζε ὅτι οἱ νόμοι ὁμοιάζουν μέ ἱστό ἀράχνης, γιατί οἱ ἀδύνατοι συλλαμβάνονται ἀπό τόν ἱστό, ὅπως τά μικρά ἔντομα, ἐνῶ οἱ ἰσχυροί καί πλούσιοι διαφεύγουν τόν ἱστό, καί ὄχι μόνον δέν συλλαμβάνονται, ἀλλά καί τόν καταστρέφουν.

Μάλιστα, ὁ ἱστορικός Πλούταρχος διηγεῖται ὅτι ὁ φιλόσοφος Ἀνάχαρσις ἔφθασε στήν Ἀθήνα καί συνῆψε φιλία μέ τόν Σόλωνα τόν Ἀθηναῖο (639-559 π.Χ.). Ἐκείνη τήν ἐποχή ὁ Σόλων ἠσχολεῖτο μέ τήν σύνταξη νομοθεσίας γιά τήν Ἀθηναϊκή Πολιτεία. Ὅταν ὁ Ἀνάχαρσις εἶδε τά ἔργα του ἐγέλασε μέ τήν ἀφελῆ καί ματαία προσπάθεια τοῦ Σόλωνος, ὁ ὁποῖος νόμιζε ὅτι ἔτσι θά σταματήση τήν ἀδικία καί τήν πλεονεξία τῶν πολιτῶν. Καί τότε εἶπε τόν περίφημο λόγο: «μηδέν τῶν ἀραχνίων διαφέρειν τῶν γραμμάτων», δηλαδή δέν διαφέρουν σέ τίποτα οἱ ἀράχνες ἀπό τούς νόμους. Καί ἐξήγησε στήν συνέχεια ὅτι, ὅπως οἱ ἀράχνες κατέχουν τούς ἀσθενεῖς καί λεπτούς ὀργανισμούς, ἀλλά διαρρηγνύονται ἀπό τούς δυνατούς καί πλουσίους, ἔτσι συμβαίνει καί μέ τούς νόμους, οἱ ὁποῖοι συλλαμβάνουν τούς ἀδύνατους καί πτωχούς, καί καταστρέφονται ἀπό τούς ἰσχυρούς καί πλουσίους.

Ὁ Διογένης ὁ Λαέρτιος, πού εἶναι μεταγενέστερος τοῦ Πλουτάρχου, ἀποδίδει αὐτό τό ἀπόφθεγμα στόν ἴδιο τόν Σόλωνα τόν Ἀθηναῖο, πού ἦταν ἕνας ἀπό τούς ἑπτά σοφούς τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, πράγμα πού εἶναι φοβερότερο. Γιατί ὁ ἴδιος πού συνέτασσε τούς νόμους γιά νά φέρη δικαιοσύνη στήν Ἀθηναϊκή Πολιτεία, ὁ ἴδιος εἶχε αὐτήν τήν ἄποψη ὅτι αὐτό εἶναι ἀδύνατο νά γίνη.

Πόση, ὅμως, ἀλήθεια κρύβει αὐτό τό ἀπόφθεγμα ἀπό ὁπουδήποτε καί ἄν προέρχεται! Καί πόση ἰσχύ ἔχει σήμερα!

Ὑπάρχουν νόμοι πού ψηφίζονται ἀπό τήν Βουλή μέ διάφορα «παραθυράκια» καί «φωτογραφικές» ἐνδείξεις, ἀλλά καί ποικίλες ἑρμηνεῖες πού καταλήγουν σέ ἄδικα ἀποτελέσματα.

Οἱ ἀνίσχυροι, οἱ πτωχοί, οἱ ἀφελεῖς συλλαμβάνονται γιά μικρές παραβάσεις. Τά «θύματα» τῆς κοινωνίας πού δέν ἔχουν τήν δυνατότητα νά προστατευθοῦν καταλήγουν στίς φυλακές, μέ ἀποφάσεις δικαστῶν, ἐνῶ οἱ πλούσιοι καί ἰσχυροί θριαμβολογοῦν καί ἔχουν ἐξουσία στήν κοινωνία μέ ἀποφάσεις τῶν ἰδίων δικαστῶν.

Φυσικά δέν εἶμαι ἀπόλυτος, ἀφοῦ ὑπάρχουν δικαστές μέ νομική ἐπάρκεια καί ἀκέραιο ἦθος, καί ὑπάρχουν δικαστές «ἀγράμματοι», ἀκόμη καί νομικά, οἱ ὁποῖοι ὑποκύπτουν σέ ποικιλότροπες παρεμβάσεις καί πολύτροπα «κυκλώματα».

Ἔτσι, ὅμως, καταστρατηγεῖται ἡ δικαιοσύνη, ἡ ἔννομη πολιτεία, ἡ χρηστότητα στήν κοινωνία, ἀφοῦ ἐπικρατοῦν οἱ θρασεῖς καί οἱ ἀλαζόνες σέ βάρος τῶν νομίμων πολιτῶν. Ὅμως, αὐτή ἡ ἐσωτερική ὑπόκωφη ἀδικία, δημιουργεῖ ἄδικες ἐπαναστάσεις, γιατί κατά τόν λόγο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου τό «βίᾳ ὑποταττόμενον στασιάζει καιροῦ λαβόμενον».

Ἀλλά οἱ παντοειδεῖς ἄρχοντες δέν πρέπει ἀπό τήν μιά μεριά νά καυχῶνται γιά τήν «δημοκρατία» τους καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά νά ἀνέχωνται τέτοιες μεγάλες ἀδικίες, πού καταργοῦν στήν πράξη τήν δημοκρατία καί δίνουν δικαιώματα σέ ἄλλους νά τήν πλήττουν.

Δέν εἶναι δυνατόν νά καταδικάζωνται ἄτεγκτα ἀδύναμοι ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι κάνουν διάφορες παραβατικές πράξεις –γιά τίς ὁποῖες δέν συμφωνῶ, ἀλλά δέν συμφωνῶ καί μέ τήν ἔλλειψη κοινωνικῆς πολιτικῆς τοῦ Κράτους– καί νά ἀθωώνωνται ἰσχυροί πού κατασπαταλοῦν τό δημόσιο χρῆμα καί ἔπειτα θριαμβολογοῦν.

Νομίζω ὅμως ὅτι, ἄν οἱ νόμοι μιᾶς ἀνθρώπινης πολιτείας ὁμοιάζουν μέ τίς ἀδύνατες ἀράχνες, ὑπάρχουν ἰσχυρές ἀράχνες τοῦ πνευματικοῦ νόμου πού θά συλλάβουν τούς ἀλαζόνες παρανομοῦντες.

Αὔγουστος 2018

Εκκλησιαστική Παρέμβαση – Αύγουστος 2018